Ana içeriğe atla

UML ve Modelleme – Bölüm 7 (Sequence Diyagramlar)

UML ve Modelleme serisinin 7. si olan bu makalemizde, UML modellemede en önemli diyagram türlerinde biri olan Sequence (ardışık) diyagramlarından bahsedeceğiz. Öncesinde sırasıyla Use Case, Class, Object ve State diyagramlara değinmiştik. Sequence diyagramlar, sistemdeki nesneler ya da bileşenler arasındaki mesaj akışının olaylarını, hareketlerinin ardaşık şekilde modellenmesinde kullanılan diyagramlar sequence diyagramlardır. Bir sequence diyagramı nesnelerden, mesajlardan ve zaman çizelgesinden oluşmaktadır.
Sequence diyagrami iki boyutludur:
  1. Dikey boyut: Mesajların/olayların sırasını oluşma zamanı sıralarına göre gösterir.
  2. Yatay boyut: Mesajın gönderildiği nesne örneklerini (object instances) gösterir.
Sequence diyagramlarının akışı soldan sağa doğru olmalıdır. Sequence diyagramları oluşturmadan önce senaryo (use case) oluşturulmalıdır.
image
Şekil 1. Sequence Diyagram Genel Gösterimi
Sequence Diyagram Modellemesinde Kullanılan Elemanlar
image
Şekil 2. Sequence Diyagramlardaki Kullanılan Elemanların Gösterimi
Nesne(Object) ve Yaşam Çizgisi(Lifeline) : Sequence diyagramlarda yaşam çigisi ve nesne gösterimi aşağıdaki gibidir.

image
Şekil 3. Nesne ve yaşam çizgisi basit gösterimi
Modellemede nesnelerin isimlendirilmesi ve tip belirtimi aşağıda belirtilmiştir.
image
Şekil 4. Nesnelerin isim ve tip gösterim çeşitleri
Mesaj: Sequence diyagramda farklı nesnelerin birbirleri ile etkileşimi mesajlar ile gösterilir. Mesaj gösterimi mesajların tipine göre değişir. Sequence diyagramlarda mesajlar, basit(simple) mesajlar, nesne oluşurken ya da bellekten silinirken kullanılacak özel mesajlar ve mesaj yanıtları olarak değişik şekillerde gösterilir.
Mesaj Tipleri ve Gösterimleri

  • Basit(Simple) Mesaj Tipi: Basit mesajlar nesneler arasındaki akış kontrolünün iletimini göstermek için kullanılır. Nesnelerin methodlarını doğrudan çağıramazlar. Sık kullanılan mesaj tipi değildir.
  • Senkron (Syncronous)/ Çağrı yapan(Call) Mesaj Tipi: Nesne mesajı alıcı nesneye gönderir ve onun işlemini bitirmesini bekler, bu durumda senkron mesaj tipi kullanılır. Nesne tabanlı programlamada çağırılan birçok method senkron çalıştığından en çok kullanılan mesaj tipidir.
  • Asenkron Mesaj Tipi: Senkron mesajların tersine, asenkron mesajlar nesneye mesaj gönderdikten sonra cevap beklemeden işleme devam etmesinin gösteriminde kullanılır. Genellikle komut zincirlerinde kullanılır.
  • Dönüş(Return) Mesaj Tipi: Senkron mesajlarda alıcı nesnenin işleminin bitimini, gönderen nesneye bildirmesinde kullanılır.
image
Şekil 5. Mesaj gösterimleri
Bir sonraki makalemizde UML diyagramlarından Collaboration(İşbirliği) Diyagramlarını ayrıntılı inceleyeceğiz.
Referanslar
Neslihan ÇALIŞKANEL

Yorumlar

  1. İlk 7 bölüm çok sade anlaşılır ve güzel bir başlangıç olmuş. sonraki bölümleri de yayınlansaymış şahane olurdu teşekkürler paylaşım için

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

UML ve Modelleme – Bölüm 4 (Class (Sınıf) Diyagramları)

Bir önceki makalemizde UML modellemede kullanılan ilk diyagram olan Use Case diyagramını incelemiştik. Bu makalemizde nesne tabanlı programlamada kullanılan sınıflar ve sınıfların arasındaki ilişkileri modelleyebileceğimiz diyagramlar olan Class(Sınıf) diyagramlarını inceleyeceğiz. UML’de sınıflar, nesne tabanlı programlama mantığı ile tasarlanmıştır. Sınıf diyagramının amacı bir model içerisinde sınıfların tasvir edilmesidir. Nesne tabanlı uygulamada, sınıfların kendi özellikleri (üye değişkenler), işlevleri (üye fonksiyonlar) ve diğer sınıflarla ilişkileri bulunmaktadır. UML’de sınıf diyagramlarının genel gösterimi aşağıdaki gibidir. Şekil 1. Class Diyagram Şekil1’de görüldüğü üzere bir dikdörtgeni 3 parçaya bölüyoruz. En üst bölüm sınıf adını, orta kısım özellik listesini (üye değişkenler) ve en son kısım, işlev listesini (üye fonksiyonlar) göstermektedir. Çoğu diyagramlarda alt iki bölüm çıkarılır. Genelde tüm özellik ve işlevler gösterilmemektedir. Ama

Yazılım Maliyet Tahmineleme Tecrübeleri

Yazılım mühendisliğinde maliyet hesabı her zaman problem olmuştur. "Bu iş kaç Adam/Gün tutar?" sorusuyla sıkça karşılaşıyoruz. Adam/gün veya Adam/ay ölçütleri bir kaynağın/kişinin belirtilen zaman dilimindeki iş gücü anlamına gelir. Tabi bu noktada yine kafa karışıklıkları başlar. 6 A/G'lik bir işi hızlandıralım diye 2 kişi ile yapmaya çalışsak ve kaynak/kod, modül, altyapı, insan vb. her bir şeyi bir kenara bıraksak, matematiksel basit formülle 6/2=3 A/G'de biter? Gerçek hayat böyle değil, öncelikle bunu anlamamız lazım. Hep şu örnek verilir; "Aynı bebeği 2 kadın birlikte daha kısa sürede doğurur mu?" Eğer bunun cevabı "Evet" ise (veya bir gün böyle bir durum ortaya çıkarsa), yazımı değiştirmem gerekecek:) Mevzu gerçekten derin...Maliyet hesabı; bulunduğunuz firmanın yazılım süreçlerini hangi methodlarla uyguladığına, ilgili işin o dönemdeki aciliyetine, (şirket yönetiminin baskısına:)) vb. bir çok duruma bağlı olabilir. Örneğin; bizim firmada e

UML ve Modelleme – Bölüm 3 (Use Case Diyagramlar)

Önceki iki makalemizde ( 1 , 2 ) UML’e genel olarak değinip ve modellemede kullanacağımız dokuz diyagram hakkında bilgiler vermiştik. Bu makalemizde Use Case diyagramından detaylı bahsedeceğiz. Öncelikle, genel Use case diyagramının tanımını hatırlayalım. “Bir kullanıcı ve bir sistem arasındaki etkileşimi anlatan senaryo topluluğudur.” Ivar Jacobson Senaryo tanımı için der ki: “Aktörle sistem arasında gerçekleştirilen, sonucunda aktöre farkedilir getirisi/ faydası oluşan etkileşimli diyalogdur. ” UML Use Case Diyagramları  sistemin işlevselliğini açıklamak amacıyla kullanılır. Sistemin birbirinden ayrı özelliklerinin detaylarını göstermekten ziyade, Use Case Diyagramlar, tüm mevcut işlevselliği göstermek için kullanılabilir. Buradaki en önemli noktalardan biri,   Use Case Diyagramlar temelde sequence diyagram ve akış diyagramlarından farklıdır. Use Case diyagramlar dört ana elemandan oluşmaktadır. Aktörler , Sistem (Proje kapsamını belirtir) , Use Caseler ve bunlar ara