Öncelikle bizi web ortamında program geliştirme ayrımına getiren nicel birikimler nelerdir onları netleştirmek için günümüze kadar olan programlama alışkanlıklarına kısaca bakmak gerekir. 90’lı yılların başında, programlar local networklerde güçlü bir ana makinaya(sunucu) kurulur, dummy terminaller ile kullanılırdı. Daha sonraki süreçte (90 ların 2. Yarısından sonra); teknolojinin yayılımı ile network teknolojileri arasındaki gelişim aynı paralellikte olmayınca, herkesin elinde güçlü bir makina(lar) oldu ama daha zayıf bir network olduğundan her makinaya kurulabilen ve bağımsız çalışabilen programlar bu dönemde yaygın kullanıldı. Günümüzde; network teknolojilerindeki gelişim ve yayılım ile ilgili gelinen noktada (ADSL,3G... vb) bilgisayar kullanıcıları hemen hemen her noktadan ortak bir network’e dahil olabiliyor. Varolan bu durum; bilginin daha hızlı, kolay paylaşılması ve sistemin daha kolay yönetilebilmesi için program geliştirmede bizi tekrar değişime zorluyor. Web ortmında program geliştirmenin en büyük avantajı, sunucu ile aynı networkte bulunan ve sunucudan bağımsız platformlarda çalışabilen istemcilerin ek bir kurulum gerektirmeden programı kullanabiliyor olması.
Web ortamında geliştirilecek programı etkileyecek en temel iki temel unsur; sunucu ve network altyapısıdır. Network programlamadan bağımsız olacağından sunucu istek ve yanıtlarında mümkün olacak en az network trafiği sağlamak öenmlidir. Ayrıca; sunucu birden fazla istemciye cevap vereceğinden sunucuda çalışan programın mümkün olan en az belleği kullanması ve hızlı çalışması beklenen en optimum çözümdür. Bu optimizasyonu sağlayabilmek için aşağıdaki başlıklara dikkat etmek gerekir. Bunlar;
· Ekran Boyutu; Bunun için ekranı parçalamak, ekranda sadece diğer tanımlarla olan refaransları tutmak, kendi ihtiyacından başka içerikleri ekranda taşımamak.
· Script; İstemcilerin kullanacağı trafiği azaltmak için her ekranın kullanacağı scripten fazlasını register etmemek ve istemci tarafında ön bellekte saklamak.
· Kodlama; Sunucu ve istemci ayrımına dikkat edip.Istemci tarafında dataya erişim olmayacak işlemleri istemci tarafında sunucuya erişmeden çözmek. Sunucudan hazırlanan yanıtların istemcinin görmesini istediğimiz gibi hazırlayıp istemci tarafında başka müdahaleye imkan vermemek. Ayrıca sunucu tarafında geliştirdiğimiz kodların daha kolay yönetilebilmesi için kodları ortaklaştıracak methodolojiler benimsemek.
· Sunucu; Network trafiğini azaltmak için gönderilen paketler sıkıştırmak ve optimize etmek.Sık veri erişimi gerektiren ortak işlemler sunucu belleğinde tutmak.Ayrıca sunucunun her bir istemci için açtığı belleği gereğinden fazla(mümkün olan en az) kullanmamak ve o istemci sunucudan ayrıldığıda o belleği (session) temizlemek.
· Güvenlik; Sunucuda bulunan işletim sistemi ile ilişkili güvenlik kullanımının dışında, ekranlarda güvenlik açığı yaratacak bilgi taşımamak.Yüksek güvenlik gerektiren ekranlarda istemciden gelen ekran isteklerinin sunucuda açılan oturumla aynı olmasını kontrol etmek veya istemci ekranındaki bir objeyi sunucudaki değeri ile karşılaştırmak.
Hüseyin ÇAM
Yorumlar
Yorum Gönder