C# ile Temel I/O İşlemleri – Dosya, Dizin

Bu makalemizde C#  dili ile temel Girdi/Çıktı (Input/Output) işlemlerini nasıl yapabileceğimizi inceleyeceğiz.  Bilgisayar ile yaptığımız her işlem aslında bir girdi/çıktı işlemidir. Klavyeden veri girişi, fare ile program açmak, ekrana veya yazıcıya belge yazdırmak, dosya kaydetmek I/O işlemlerine birer örnektir.  Bizim burada inceleyeceğimiz I/O işlemleri ise .Net  System.IO isim alanı altındaki sınıflarla yapabileceğimiz dosya, dizin okuma/yazma işlemleridir.

Directory

Directory sınıfı klasör oluşturma, silme, yeniden adlandırma ve taşıma gibi klasör işlemleri yapabilmemizi sağlayan statik metotları barındıran ve hiçbir özelliği olmayan bir sınıftır. Eğer bir klasör üzerinde sadece bir işlem yapmak istiyorsanız, instance alınmadan kullanıldığı ve aşırı yüklenmeden kaçındığı için bu sınıfı kullanmanız daha faydalı olacaktır. Şimdi ufak bir uygulama ile bu metotların kullanımına bir göz atalım.

class DirectoryTest
    {
        public static void Main()

        {
            // Gerekli dosya konumlarını tanımlıyoruz.
            string path = @"C:\Test\TestDizini";
            string target = @"C:\Test\HedefDizini";

             try
           {

                // Exist Static Metodu ile dizinin var olup olmadığının kontrolü.
                if (!Directory.Exists(path))
                {
                    // CreateDirectory metodu ile dizin oluşturma işlemi.
                    Directory.CreateDirectory(path);
                    Console.WriteLine("Oluşturulma Tarihi: " + Directory.GetCreationTime(path));
                    Console.WriteLine("Son Erişim Tarihi: " + Directory.GetLastAccessTime(path));
                    Console.WriteLine("Son Değiştirilme Tarihi: " + Directory.GetLastWriteTime(path));
                    Console.WriteLine("Bulunduğu Dizinin Adı: " + Directory.GetParent(path));

                    Console.ReadLine();
                } 

                if (Directory.Exists(target))
                {
                    // Delete metodu ile dizin silme işlemi
                    Directory.Delete(target, true);
                }

                //Move metodu ile dizini taşıma işlemi.
                Directory.Move(path, target);

                //GetDirectories ile dizindeki klasörlerin seçimi.
                string[] directories = Directory.GetDirectories(@"C:\Test\");

                foreach (string dir in directories)
                {
                    Console.WriteLine(dir);
                }

                // Yeni bir Metin Belgesi oluşturma.
                File.CreateText(target + @"\NewFile.txt");
                // GetFiles ile dizindeki dosyaların seçimi.
                Console.WriteLine("{0} dizinindeki dosya sayısı: {1}", target, Directory.GetFiles(target).Length);
                Console.ReadLine();

            }

            catch (Exception e)
            {
                Console.WriteLine("İşlem Başarısız: {0}", e.ToString());
            }

            finally { }
        }
    } 

DirectoryInfo 

DirectoryInfo, Directory sınıfına benzer metotları olan ve yine klasör işlemlerinde kullandığımız instance alınabilir bir sınıf olup bir çok özelliği vardır. Bir objeyi birden fazla kullanacağımız durumlarda, DirectoryInfo ile instance alıp çalışmamız performans açısından daha etkilidir. Uygulama içerisinde bu özellikleri kullanarak inceleyelim.

class DirectoryInfoTest
    {
        public static void Main()
        {
            // Kullanılacak dizini tanımlama.
            DirectoryInfo NewDir = new DirectoryInfo(@"C:\Test\TestDizini");
            try
            {

                // Dizinin var olup olmadığının kontrolü.
                if (NewDir.Exists)
                {
                    Console.WriteLine("Dizin Mevcut.");
                    // Dizin silme işlemi.
                    NewDir.Delete();
                    Console.WriteLine("Dizin Silindi..");
                }

                 // Yeni dizin oluşturma.
                NewDir.Create();
                Console.WriteLine("Klasör oluşturuldu.");
                Console.WriteLine("Oluşturulma Tarihi: " + NewDir.CreationTime);
                Console.WriteLine("Bulundugu Dizinin Adı: " + NewDir.Parent);
                Console.WriteLine("Dizinin Adı: " + NewDir.Name);
                Console.WriteLine("Dizinin Tam Adı : " + NewDir.FullName);
                Console.WriteLine("Son Erişim Tarihi : " + NewDir.LastAccessTime);
                Console.WriteLine("Son Değiştirilme Tarihi : " + NewDir.LastWriteTime);
                Console.ReadLine(); 

                //Dizin içerisinde alt dizin oluşturma.
                DirectoryInfo SubDir = NewDir.CreateSubdirectory("AltDizin");
                //Alt Dizin içerisinde alt dizin oluşturma.
                SubDir.CreateSubdirectory("AltDizin2");

                 // GetFiles ile dizindeki dosyaların seçimi.
                Console.WriteLine("{0} dizinindeki dosya sayısı: {1}",

                NewDir.FullName, NewDir.GetFiles().Length);
                // GetDirectories ile dizindeki klasörlerin seçimi.

                Console.WriteLine("{0} dizinindeki klasör sayısı: {1}", NewDir.FullName, NewDir.GetDirectories().Length);
                Console.ReadLine();
            }
            catch (Exception e)
            {
                Console.WriteLine("İşlem Başarısız: {0}", e.ToString());
            }

            finally { }
        }
    }

File

File sınıfı ve Directory sınıfının bazı metotları aynıdır ve tek farkı klasörler yerine dosyalar üzerinde işlem yapmasıdır. Bu metotlar şunlardır: Exists(), Delete(), GetCreationTime(), GetLastAccessTime(), GetLastWriteTime(), Move(), SetCreationTime(), SetLastAccessTime(), SetLastWriteTime(). Ortak metotların yanı sıra dosyalar üzerinde farklı işlemler yapabilmesi için farklı metotları mevcuttur. Bu metotlar da FileInfo sınıfı instance metotları ile aynıdır.

FileInfo

File sınıfı gibi dosyalar üzerinde işlem yapabilen ve de benzer metotları bulunan bir sınıftır. File sınıfı ile işlem yaparken her daim dosya yolunu girmek gerekirken, FileInfo ile instance alındıktan sonra tekrar kullanımı daha efektiftir.

 class FileInfoTest

    {
        public static void Main()
        {
            FileInfo NewFile = new FileInfo(@"C:\Test\HedefDizini\NewFile.txt");
            if (NewFile.Exists) // File sınıfı:  if(File.Exists(@"C:\Test\NewFile.txt"))
            {
                // Dosya silme işlemi.
                NewFile.Delete();   // File sınıfı: File.Delete(@"C:\Test\NewFile.txt"))
            } 

            // Dosya oluşturma.
            NewFile.CreateText(); // File sınıfı: File.CreateText(@"C:\Test\NewFile.txt"))
            Console.WriteLine("Oluşturulma Tarihi: " + NewFile.CreationTime);
            Console.WriteLine("Son Erişim Tarihi : " + NewFile.LastAccessTime);
            Console.WriteLine("Son Değiştirilme Tarihi : " + NewFile.LastWriteTime);
            Console.WriteLine("Bulundugu Dizinin Adı: " + NewFile.DirectoryName);
            Console.WriteLine("Dosyanın Adı: " + NewFile.Name);
            Console.WriteLine("Dosyanın Tam Adı: " + NewFile.FullName);
            Console.WriteLine("Dosyanın Uzantısı: " + NewFile.Extension);
            // Dosya Kopyalama
            NewFile.CopyTo(@"C:\Test\");
            Console.ReadLine();
        }
    }

Buraya kadar dosyaların oluşturulması, kopyalanması ve silinmesi gibi işlemlerin File ve FileInfo sınıfları ile nasıl yapılacağınız gördük. Dosyalar ile okuma ve yazma işlemleri yapabilmek için Stream(Akım) sınıflarından yararlanacağız.

FileStream 

Okuma ve yazma işlemlerinde dosya açarken kullandığımız bir sınıftır. Bu sınıf ile Byte düzeyinde okuma ve yazma işlemleri de yapılabilir fakat bu işlemleri etkin olarak StreamReader ve StreamWriter sınıfları ile metin düzeyinde yapmamız daha efektif olacaktır. Bir FileStream nesnesi oluşturulurken FileMode, FileAccess ve FileShare enumları ile değişik yollarda yaratılabilir. Örnek:

class FileStreamTest
    {
        public static void Main()
        {
            string adres = @"C:\TestDizini\NewFile.txt";
            FileStream fs = new FileStream(adres, FileMode.OpenOrCreate);
            FileStream fs2 = new FileStream(adres, FileMode.Append, FileAccess.Write);
            FileStream fs3 = new FileStream(adres, FileMode.Truncate, FileAccess.Write, FileShare.None); 

            // FileStream akımının tamponu temizlenir
            fs.Flush();
            // FileStream tarafından kullanılan kaynaklar boşaltılır.
            fs.Close();
        }
    } 

FileMode enum

Append: Açılan dosyanın sonuna ekleme yapmak için kullanılır. Eğer dosya bulunmazsa oluşturulur.
Create: Yeni dosya oluşturmak için kullanılır. Zaten dosya varsa üzerine yazılır.
CreateNew: Yeni dosya oluşturmak için kullanılır, belirtilen dosya mevcutsa çalışma zamanı hatası verdirir.
Open:  Dosyayı açmak için kullanılır.
OpenOrCreate: Belirtilen dosya varsa açılır, yoksa yenisi oluşturulur.
Truncate: Belirtilen dosya açılır ve içi tamamen silinir.

FileAccess enum

Read: Dosya okumak için kullanılır.
ReadWrite: Dosya okunmak ve yazılmak üzere açılır.
Write: Dosya sadece yazılmak için açılır.

FileShare enum

Inheritable: Dosyanın child (yavru) işlemler tarafından türetilebilmesini sağlar.
None: Dosyanın aynı anda başka işlemler tarafından açılmasını engeller.
Read: Dosyanın aynı anda başka işlemlerce de açılabilmesini sağlar.
ReadWrite: Dosyanın aynı anda başka işlemlerce de açılıp, okunup, yazılabilmesini sağlar.
Write: Dosyaya aynı anda başka işlemlerce yazılabilmesini sağlar.

Cihan DEMİREL