Bilişim Sektörü Dünyadaki Tarihsel Gelişimi

Tarihsel gelişimi açısından incelediğimizde bilişim sektörünün (“iletişimi” de içine katmak lazım) temellerinin MÖ 3000 yıllarından atıldığını söylemek yanlış olmaz. İlk girdi teknolojilerini (Kağıt ve Kalem) üreten Sümerler ve Mısır’a kadar bir çok ülkeden ve yenilikten bahsetmek mümkündür. Ekonomik açıdan bakacak olursak, Bilişim Sektörü’nün esas başlangıcını “Mors” alfabesinin geliştirildiği 1840’lar olarak nitelendirebiliriz. 19. Yüzyılın son çeyreğinde telefonun ve radyonun icat edilmesinden sonra, 1940’lı yıllarda ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) isimli ilk elektronik bilgisayar geliştirilmiştir. 20. Yüzyılın ortalarından günümüze bilişim sektöründe arka arkaya çok önemli gelişmeler olmuştur. Bu gelişmelere şöyle bir göz atalım.

- ABD İstatistik Bürosu ilk ticari bilgisayarı olan UNIVAC’ı (Universal Automatic Computer) 1951 yılında kullanmaya başladı. IBM firmasının ilk ticari bilgisayarı olan IBM 701’i ise 1953 yılında geliştirildi.

- 1954 yılında ilk başarılı üst seviye programlama dili olan Fortran geliştirildi.
- 1959 yılında Amerikan Bankası bankacılık hesaplamalarında, Stanfor Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen “ERMA (the Electronic Recording Method of Accounting)” bilgisayarını kullanmaya başladı.
- 1961 yılında ilk ticari tümleşik devre piyasaya sunuldu.
- 1969 yılında internetin atası olan “ARPANET (Advanced Research Project Agency Network)” kullanılmaya başlandı.
-1969 yılında Bell laboratuarlarında çok kullanıcılı, çok görevli yapıyı destekleyen işletim sistemi olan UNIX geliştirildi.
- 1969 yılında IBM firması yazılım ve donanım uygulamalarını birbirinden ayırmaya karar verdi.
- 1971 yılında ilk mikroişlemci yongası olan Intel 4004 piyasaya sürüldü.
- 1969 ile 1974 yılları arasında geliştirilen C programlama dili 1978 yılında çıkartılan bir kitapla yaygınlaşmaya başladı.
- 1972 yılında Nortel firması kodlayıcı/kod çözücü birimini yoncacık boyutunda tasarlamayı başarmış, 1975 yılında ilk sayısal santralini geliştirmiştir. Firma 1979 yılında 100,000 telefon hattına destek verebilen DMS-100 sayısal santrallerini pazara sunmuştur.
- 1973 yılında Nokia aldığı bir siparişle mikroişlemci kontrollü telefon santralini geliştirmeye başlar. DX200 adlı bu sayısal santral 1982 yılında kullanıma sunulur ve bir süre sonra Finlandiya sabit hat pazarının %50’sini ele geçirir.
- ITT BTMC ilk olarak 1981 yılında elektronik santrallerini kullanıma sunar.
- 1980’li yıllara kadar art arda gelen gelişmeler sonrasında 1981 yılında IBM firması ilk kişisel bilgisayarını piyasaya sunar. IBM’in sunduğu bu kişisel bilgisayarda Microsoft firmasının ilk MS-DOS işletim sistemi olan MS_DOS 1.0 yüklüdür.
- 1983 yılında onaylanan TCP/IP protokolü ile Internet kullanımı yaygınlaşmaya başladı.
- 1984 yılında Apple firması fare ve grafik ara yüzünü kullanan Macintosh bilgisayarını piyasaya sunar. 1985 yılında ise Microsoft firması kullanıcıya grafik arabirimler görsel iletilerle yaklaşan Windows işletim sistemini çıkartır.
                                              
- 1989 yılında yazılım süreçlerinin yönetilmesi kapsamında geliştirilen Yetenek Olgunluk Modeli (CMM) yayınlanır.
- 1991 yılında Unix tabanlı, açık kaynak kodlu ve özgür bir işletim sistemi olan Linux, Finlandiyalı bir bilgisayar mühendisi tarafından geliştirilmeye başlanır.
- 1994 yılında geleneksel dial-up sistemleri ile Internet erişimi sağlanmaya başlandı (CompuServe, AOL)
- 1994 yılında W3C konsorsiyumu oluşturuldu.
- 1996 yılında OECD, bu tarihten 30 yıl önce tanımlanan bilgiye dayalı ekonomi kavramını tanıtır.
-1999 yılından 2000 yılına geçiş problemi döneme damgasını vurur. Y2K bug olarak bilinen problem temel olarak yıl bilgisinin 2 dijit tutulmasından kaynaklanıyordu.
- 2001 yılında Japonya’da NTT DoCoMo firması tarafından ilk Üçüncü Nesil Mobil İletişim Sistemleri (3G) denemeleri başlar.
- 3G teknolojisi 2002 yılında Amerika’da ve 2003 yılından itibaren Avrupa’da kullanılmaya başlandı.
-2002 yılında DVD’ler tanıtıldı.
-2003 yılında broadband internet erişimleri sağlanmaya başlandı.
-2005 yılından itibaren Blog’lar oluşmaya başladı. HD DVD ve Blue Ray formatları/teknolojileri hızla ilerledi.
- 2008/2009 yılından itibaren Smartphone’lar iş süreçlerinde çok daha aktif kullanılmaya başlandı. Özellikle Google ve Apple, Symbian Pazar payına gözlerini diktiler.

- 2009/2010 yılından itibaren Sosyal networkler, micro bloglar (facebook, myspace, twitter vs.) milyonlarca kullanıcıya ulaştılar.

Referanslar
1. Nermin SÖKMEN, Türkiye’de Yazılım Üreticilerinin Yetkinlik Düzeyi, Firmaların ve Sektörün Gelişimi cilt 1, TUBITAK, BILGEM
Deniz KILINÇ